EKRAN KARTI
Bilgisayar ekranındaki bütün yazı ve grafiğin oluşturulmasında işlemci ile ekran arasında görev yapan dönüştürücülerdir. Bilgisayarlarda görüntü kalitesi hem ekran kartına hem de monitöre bağlıdır. Ekran kartının kalitesini ise fiziksel yapısı, kullandığı veriyolu ve ara yüz çeşidi (CGA, VGA, SVGA) belirmektedir. Ekran kartı bilgisayar sisteminin 4 bileşenini kullanır.
Ekran Kartının Yapısı ve Çalışması
Görüntünün oluşturulmasında ve monitöre aktarılmasında etkin rol alan temel bileşenler şunlardır:
Bilgisayar ekranındaki bütün yazı ve grafiğin oluşturulmasında işlemci ile ekran arasında görev yapan dönüştürücülerdir. Bilgisayarlarda görüntü kalitesi hem ekran kartına hem de monitöre bağlıdır. Ekran kartının kalitesini ise fiziksel yapısı, kullandığı veriyolu ve ara yüz çeşidi (CGA, VGA, SVGA) belirmektedir. Ekran kartı bilgisayar sisteminin 4 bileşenini kullanır.
- Anakart: Ekran kartına veri için bağlantı ve enerji sağlar.
- Mikroişlemci: Her bir pikselle ne yapacağı kararını verir.
- Bellek: Ekran kartına gönderilecek bilgileri geçici olarak tutar.
- Monitör: Ekran kartında gelen bilgileri görüntüler.
Ekran Kartının Yapısı ve Çalışması
Görüntünün oluşturulmasında ve monitöre aktarılmasında etkin rol alan temel bileşenler şunlardır:
- VGA BIOS: Ekran kartının çalışmasını sağlayan komutlar içermektedir. Yani ekran kartının ne zaman ne işyapacağını bu bileşen belirlemektedir
- Grafik İşlemci (GPU): Ekran kartının beyni gibidir. Görüntü hesaplamalarını ve görüntü işlemlerini mikroişlemciye (CPU) yansıtmadan ekran kartında gerçekleştiren bir yongadır.
- Video RAM: Grafik işlemci görüntüyü oluştururken hafıza olarak ekran kartı üzerindeki hafızayı kullanmaktadır. Bu da ana belleğin sadece CPU tarafından kullanılarak performansın artmasına sebep olmaktadır.
- RAMDAC (dijital-analog çevirici): Ekran kartının görüntü belleğindeki dijital (sayısal) verileri monitörde görüntülenecek analog sinyallere dönüştürerek ekran kartının monitör çıkışına gönderir. RAMDAC’in verileri dönüştürme ve aktarma hızı, ekran tazelenme hızını belirler. Bu hız Hz cinsinden ölçülür. Örneğin monitörün ekran tazeleme hızı 70 Hz olarak ayarlanmışsa görüntü saniyede 70 defa yenilenir.
SES KARTI
Ses kartı, sayısal olarak tutulan ses bilgilerini analog ses sinyallerine ve aynı zamanda da analog ses sinyallerini sayısala dönüştürmektedir. Hoparlörden alınan ses, dijital bilginin analog sinyale dönüşmüş şeklidir. Mikrofondan bilgisayara kaydedilen seste, analog sinyalin dijital ses bilgisine dönüşmüş şeklidir.
Ses kartları günümüzde onboard (tümleşik) olarak gelmektedir. Haricen bir ses kartı takmak istiyorsak BIOS’tan onboard ses kartı devre dışı bırakılmalıdır.
Ses kartının bağlantı portları:
Line In (mavi): Teyp ya da CD player’deki sesleri bilgisayar ortamına aktarır.
Microphone In (pembe): Ses kartın mikrofon girişidir. Dış ortamdaki seslerin mikrofon bilgisayara gönderilmesini sağlar.
Line Out (yeşil): İki hoparlörün ya da kulaklığın kullanılmasını sağlayan çıkıştır. 3D ses sistemlerinde buraya front (ön) hoparlörler bağlanır.
Rear Out (turuncu): 3D ses rear (arka) hoparlörler buraya bağlanır
Joystick/MIDI port: Joystick ve MIDI aygıtlarının bağlanmasını sağlar.
Ses kartı, sayısal olarak tutulan ses bilgilerini analog ses sinyallerine ve aynı zamanda da analog ses sinyallerini sayısala dönüştürmektedir. Hoparlörden alınan ses, dijital bilginin analog sinyale dönüşmüş şeklidir. Mikrofondan bilgisayara kaydedilen seste, analog sinyalin dijital ses bilgisine dönüşmüş şeklidir.
Ses kartları günümüzde onboard (tümleşik) olarak gelmektedir. Haricen bir ses kartı takmak istiyorsak BIOS’tan onboard ses kartı devre dışı bırakılmalıdır.
Ses kartının bağlantı portları:
Line In (mavi): Teyp ya da CD player’deki sesleri bilgisayar ortamına aktarır.
Microphone In (pembe): Ses kartın mikrofon girişidir. Dış ortamdaki seslerin mikrofon bilgisayara gönderilmesini sağlar.
Line Out (yeşil): İki hoparlörün ya da kulaklığın kullanılmasını sağlayan çıkıştır. 3D ses sistemlerinde buraya front (ön) hoparlörler bağlanır.
Rear Out (turuncu): 3D ses rear (arka) hoparlörler buraya bağlanır
Joystick/MIDI port: Joystick ve MIDI aygıtlarının bağlanmasını sağlar.
ETHERNET KARTI
Bilgisayarlar arasında her türden verilerin transferini kablolar aracılığı ile taşıyabilmek için kısaca ağ denilen yapılar oluşturulur. Ağda bulunan makinelerin sayısı ve mesafelerine göre çok değişik yapı ve bağlantı oluşturulabilir. Yerel ağın oluşturulmasında kullanılan ve bilgisayarla arasındaki fiziksel bağlantıyı sağlayan kartlara ethernet kartı denir.
Ethernet Kartı Montajı
Ethernet kartları günümüzde genellikle anakart üzerinde tümleşik (onboard) şekilde gelmektedir.Haricî bir ethernet kartı anakart üzerindeki PCI yuvasına takılabildiği gibi taşınabilir USB girişli bir ethernet kartı var ise doğrudan arabirimlerden biri olan USB portuna takılabilir.
Bilgisayarlar arasında her türden verilerin transferini kablolar aracılığı ile taşıyabilmek için kısaca ağ denilen yapılar oluşturulur. Ağda bulunan makinelerin sayısı ve mesafelerine göre çok değişik yapı ve bağlantı oluşturulabilir. Yerel ağın oluşturulmasında kullanılan ve bilgisayarla arasındaki fiziksel bağlantıyı sağlayan kartlara ethernet kartı denir.
Ethernet Kartı Montajı
Ethernet kartları günümüzde genellikle anakart üzerinde tümleşik (onboard) şekilde gelmektedir.Haricî bir ethernet kartı anakart üzerindeki PCI yuvasına takılabildiği gibi taşınabilir USB girişli bir ethernet kartı var ise doğrudan arabirimlerden biri olan USB portuna takılabilir.
DİĞER DONANIM KARTLARI
Bilgisayarda tümleşik olarak gelmeyen genişleme kartları anakarttaki slot sayısının müsaade ettiği kadar bilgisayar donanımına eklenebilir. Eğer takılacak bir slotunuz kalmamışsa USB portlarından haricî (external) olarak ekleyebilirsiniz. Tabii bu da USB’yi kullanan diğer cihazların bant genişliğini azaltmış olacaktır.
Bilgisayarda tümleşik olarak gelmeyen genişleme kartları anakarttaki slot sayısının müsaade ettiği kadar bilgisayar donanımına eklenebilir. Eğer takılacak bir slotunuz kalmamışsa USB portlarından haricî (external) olarak ekleyebilirsiniz. Tabii bu da USB’yi kullanan diğer cihazların bant genişliğini azaltmış olacaktır.
- TV/Capture Kartı
- Analog TV kartı
- Dijital TV kartı
- SCSI Kart
- Güvenlik Kartı